Karty edukacyjne powstały w ramach Akcji: Aktywizacja – projektu zainicjowanego przez zarząd i wspierającego członków i członkinie. Pomysłodawczynią i autorką kart jest Nina Woderska. Karty edukacyjne są przygotowane w taki sposób, aby każdy mógł samodzielnie poznać możliwości ich wykorzystania oraz wydrukować je na swoje szkolenie czy spotkanie (kilka wersji do druku).

Prześlijcie do nas swoje komentarze i uwagi odnośnie kart oraz podzielcie się z nami swoim doświadczeniem z ich używania. Piszcie na: biuro@stowarzyszeniestop.pl

ZESTAW 108 KART – A6, kolor, jedna karta na stronę

Skąd pomysł na karty do dialogu międzypokoleniowego?

Autorka: Nina Woderska

Podobno w przemówieniu pierwsze zdanie jest zawsze najtrudniejsze. A więc mam je już poza sobą …  –  tymi słowy poetka Wisława Szymborska  rozpoczęła swój słynny odczyt po otrzymaniu literackiej Nagrody Nobla.

Od wielu lat współpracuję z seniorami i działam na ich rzecz. Spotkania międzypokoleniowe oparte o ideę wolontariatu należą do takich działań, które są dla mnie szczególnie ważne – organizuję i koordynuję je z wielką przyjemnością. Skierowane są do młodzieży oraz seniorów (zarówno tych aktywnych, jak i aktywizowanych – w dużej mierze do mieszkańców Domów Pomocy Społecznej).

Z moich obserwacji wynika, że nie tylko Noblistka miała trudność z rozpoczęciem przemówienia. Nawiązanie rozmowy jest dla wielu ludzi wyzwaniem, szczególnie kiedy z pozoru różni ich z rozmówcą wszystko – wiek, miejsce i czas, w którym dorastali, marzenia, cele czy doświadczenia życiowe. Na szczęście zaobserwowałam także, że tylko pierwszy krok jest najtrudniejszy, a różnice stają się często zaletą i prowadzą do głębszych dyskusji.

Karty powstały, by pomóc osobom na różnych etapach życia (seniorom, osobom dorosłym czy młodzieży) wykonać pierwszy krok w rozpoczęciu dialogu. Są pretekstem do rozmowy na inne tematy niż choćby pogoda czy pozostawania w niezręcznej ciszy. Mają także umożliwiać integrację w trakcie spotkań, szkoleń i innych międzypokoleniowych inicjatyw. Dlaczego? Ponieważ… TO JEST WAŻNE!

Wspólnie przeżywanie emocji zbliża nas do siebie.  Na każdym etapie życia szukamy sposobów do ich wspólnego doświadczania. Efektem tego jest zacieśnianie więzi międzyludzkich – w tym wspólnotowych. Rozmowa może być jednym ze sposobów, a karty z pytaniami konkretnym narzędziem, dzięki któremu możemy skierować ją na konkretne tory.

Wierzę, że dzięki rozmowie międzypokoleniowej możliwe jest:

  • przełamywanie stereotypów – ageizmu i adultyzmu,
  • nawiązywanie (czasami pierwszych) kontaktów i (głębszych) relacji z osobami
    z innego pokolenia,
  • uczenie się od siebie nawzajem,
  • budowanie zaufania,
  • stopniowe otwieranie się na drugiego człowieka,
  • porównywanie własnych doświadczeń, a dzięki temu możliwość spojrzenia na życie z innej perspektywy,
  • dostrzeżenie różnic w sposobie postrzegania siebie i świata. Z tego powodu
    w kartach poruszone zostały między innymi takie tematy jak: sen, jedzenie, muzyka, marzenia, cele życiowe, spędzanie czasu wolnego czy wspomnienia z dzieciństwa.

Treści pytań opracowane zostały w oparciu o obserwacje i moje własne doświadczenia, lecz co także ważne – korzystałam z doniesień naukowych z obszarów psychologii pozytywnej, dydaktyki  czy  neurodydaktyki.

Budowa kart

Na kartach o rozmiarze 10,5×14,8cm umieszczono ponad sto pytań, które podzielone zostały na poniższe kategorie:

TAK czy NIE i DLACZEGO? (w tej grupie kart pojawiają się głównie pytania zamknięte, których odpowiedź sprowadzać się może do krótkiego “tak” lub “nie”. Zachęcam do poszerzania odpowiedzi i uargumentowania jej, jednak chcąc stawiać małe kroki we wzajemnym poznawaniu się, dzięki tym kartom, można zastosować jedynie te odpowiedzi.
Co o tym myślisz? (w tej części znajdują się cytaty)
Gdybym tylko mógł/mogła! (w tej kategorii umieszczone zostały pytania dotyczące marzeń, planów czy minionych wydarzeń (takich, które mają wywołać pozytywne wspomnienia).
Z innej beczki (na tych kartach umieszczono kilkanaście kreatywnych i filozoficznych pytań)
O sobie słów kilka (najliczniejsza kategoria, dzięki której osoby udzielające odpowiedzi na pytania w niej zawarte, mogą opowiedzieć o swoich zainteresowaniach, doświadczeniach, planach, marzeniach, formach spędzania czasu wolnego i wielu innych aspektach swojego życia).

 

Odrębność każdego z obszaru podkreślona jest także innym kolorem, tytułem oraz kształtem głównym widniejącym na karcie. Z uwagi na możliwość druku kart w jednym kolorze jest to istotne, ponieważ właśnie tak zastosowana forma graficzna pozwala na łatwe rozróżnienie tematów.

Drugą istotną kwestią jest wiek odbiorców – osoby starsze mogą mieć problemy ze wzrokiem, dlatego karty są czytelne zarówno graficznie, jak i tekstowo. Z kolei dla osób młodych, założono, że karty powinny być także ciekawe graficznie i nowoczesne w przekazie. Zastosowana kolorystyka wprowadza ciepłe odcienie czerwieni, żółci, zieleni i błękitu. Są to kolory, które są zarówno świeże, młodzieżowe, wyraziste, jak i kojarzące się z otwartością, szczerością i przyjaźnią. Z drugiej strony karty zostały zaprojektowane tak, by podczas drukowania nie marnowało się dużo tuszu. Zastosowany font to Aller.

Sposoby na korzystanie z  kart

Talia liczy ponad 100 kart z różnorodnymi pytaniami, dzięki czemu możliwe jest wykorzystanie ich w różnych konfiguracjach i na wiele sposobów.

Można w nie “grać” zarówno w pojedynkę (jako element samopoznania), jak i w kilkuosobowych zespołach.  Decyzja z pewnością związana będzie z wieloma czynnikami. Szczególnie zachęcam jednak do wykorzystywania ich w parach.

Można zarówno korzystać z konkretnej talii, jak i zdać się na przypadek i losować kolejno karty z całego zestawu. Odpowiedź na pytanie czy rozmowa, która na podstawie tego pytania się wywiąże –  może trwać tak długo, jak rozmówcy mają chęć, ale i może zakończyć się we wskazanym (np. przez prowadzącego) czasie.

Tak, jak wskazana jest dowolność co do czasu prowadzenia rozmowy, liczby jej uczestników czy wykorzystanych kart, tak za konieczne uważam przestrzeganie kilku poniższych zasad:

  • Możliwość powiedzenia “pas”
    Dobrowolność w odpowiadaniu na pytania zamieszczona na kartach jest bardzo ważna. Jeśli rozmówca nie chce (z jedynie mu znanych przyczyn) odpowiedzieć na dane pytanie, powinniśmy to uszanować. Karta ma zapraszać do rozmowy, a nie ją wymuszać.
  • Szacunek
    Ocenianie, krytykowanie, pouczanie, wyśmiewanie? Nie – zdecydowanie nie ma tutaj na to miejsca. Postaraj się, by Twój rozmówca w twojej obecności czuł się bezpiecznie, a z pewnością będziesz mógł liczyć na to samo. Dobra atmosfera pełna otwartości i życzliwości jest bardzo ważna.
  • Uważność
    Jeśli zdecydujesz się sięgnąć po karty, to wyłącz telefon, skup się na Twoim rozmówcy i postaraj się aktywnie wysłuchać tego, co ma Ci do powiedzenia. Być może będziesz pierwszą osobą, której się zwierzy i opowie o doświadczeniach ze swojego życia.
  • Poufność
    Jeśli rozmówca nie postanowi inaczej, wszystko, co zostanie wypowiedziane, powinno pozostać pomiędzy wami.