W lutym 2016 miałam przyjemność uczestniczyć w 5-dniowym szkoleniu w ramach projektu E-process in e-learning w ramach programu Erasmus+. Zajęcia odbywały się w Belgii, w miejscowości Mol. W międzynarodowym zespole poznawaliśmy wiele narzędzi e-learningowych przydatnych w uczeniu. Mnie zainteresowała metoda „Flipped classroom”, u nas bardziej znana jako odwrócona lekcja.

 

 

Tradycyjne podejście do lekcji zakłada, że w szkole jest czas na zapoznawanie się z nowym materiałem, natomiast prace domowe są od tego, aby nową wiedzę utrwalać. Odwrócenie tego procesu polega na tym, że potrzebne informacje uczniowie zdobywają w domu, a zajęcia przeznaczone są już tylko i wyłącznie do praktycznego ich wykorzystania.

W tym miejscu warto podkreślić, że te potrzebne informacje mogą zostać przekazane w ciekawy i przystępny sposób, np. w postaci filmików, nagranych dialogów, nagrań audio czy wybranych fragmentów książek. Ważne, aby każdy przynajmniej zapoznał się z materiałami, by efektywnie pracować podczas lekcji czy zajęć. Praca taka odbywa się najczęściej w grupie.  Podczas szkolenia pokazano nam przykład grupy 70 osób pracujących tą metodą (poniżej film z polskimi napisami).

Pomysł odwróconej lekcji działa mi na wyobraźnię. Z punktu widzenia osoby uczestniczącej (ucznia, studenta, może uczestnika szkolenia?) odwrócone zajęcia wymagają zaangażowania, zachęcają do weryfikowania własnych sposobów uczenia się i wykorzystują mechanizmy pracy zespołowej.

„Flipped classroom” nie jest dla mnie pomysłem nowym, choć do tej pory nie znałam tej nazwy. Spotkałam się z tą metodą na studiach, gdzie niektórzy prowadzący ćwiczenia próbowali wprowadzić podobny styl pracy. Efekty były różne. Dyskusje podczas szkolenia skłoniły mnie do analizy tych prób.

Moje wnioski to bardziej lista błędów, jakie były popełniane przy wdrażaniu metody:

1.Odwrócone lekcje były organizowane bardzo rzadko, więc nie zdążyliśmy się przestawić na ten tryb pracy. Przygotowywać się tak bardzo przed zajęciami? – nie było to dla nas naturalne, więc budziło opór.

2.Czasem, mimo zadanego materiału do przyswojenia, na zajęciach i tak był on jeszcze raz przedstawiany, więc pojawiło się przekonanie, że jak nie przeczytam, to i tak nic się nie stanie.

3.Innym razem, po otrzymaniu wcześniej materiału do przyswojenia, na zajęciach pracowaliśmy z nim indywidualnie, więc nie działała siła grupy, tzn. moje nieprzygotowanie lub przygotowanie wpływało jedynie na moją pracę na zajęciach, której efektów i tak nie musiałam nikomu przedstawiać.

4.Brak pracy zespołowej – jak już zostaliśmy połączeni w grupy to czasem mogłam się poczuć jak w klasie podstawowej, kiedy to z 3 lub czterech osób w grupie, pracę wykonały dwie, a reszta się podpięła, a i tak wszyscy dostawali 5tki.

Wydaje mi się, że odpowiedź na wyżej wymienione trudności otrzymałam chwile później na szkoleniu, kiedy przedstawiono nam „10 Zasad uczenia opartego na kompetencjach” (Matrix competence focused training), które odnoszą się do tego, że w uczeniu ważne jest również, aby zachęcać uczniów do UCZENIA SIĘ i zapewnić im możliwość doskonalenia swoich umiejętności w tym obszarze.

Coraz ważniejsze dla procesu nabywania nowych kompetencji staje się, aby osoba ucząca się świadomie przyjmowała strategię uczenia się, a także potrafiła je konstruktywnie oceniać i zmieniać.

Metoda  „odwróconej klasy” bardzo dobrze wpisuje się w takie podejście. Umożliwia zarówno przyswojenie informacji, jak i przetwarzanie ich w różny sposób, a dodatkowo pozwala na przyjmowanie w grupach różnych strategii pracy, które mogą okazać się bardziej lub mniej trafione. Aby osiągać odpowiednie rezultaty osoby uczące się muszą wprowadzać modyfikacje w swojej pracy indywidualnej oraz zespołowej.

Jeśli jednak tworząc scenariusz zajęć, postawię sobie za cel praktyczne wykorzystanie wcześniej udostępnionego materiału oraz doskonalenie umiejętności uczenia się, sami uczestnicy i uczestniczki będą chcieli zadbać o dopracowanie szczegółów oraz efektywne wykorzystanie metody. W tym widzę duże możliwości metody.

Autorka: Marta Sykut
Grafika: CC BY-SA The EricGus